Swapschade B.V.
Zandweg 69D
3454 JW De Meern
Aan de Tweede Kamer
De vaste commissie voor financiën
cie.fin@tweedekamer.nl
Betreft: Verzoek uitstel beursgang ABN AMRO tot 2017 / 2018
De Meern, 31 maart 2015
Geachte leden,
Binnenkort heeft U overleg over het via de effectenbeurs verkopen van aandelen ABN AMRO.
Swapschade wil niet in de merites van de beursgang zelf treden maar verzoekt u dringend om hierna volgende redenen een eventuele beursintroductie van de ABN AMRO tot 2017 / 2018 uit te stellen.
Naast enkele inmiddels bekende argumenten die voor uitstel pleiten informeren wij U graag over enkele minder bekende feiten die voor een langdurig uitstel pleiten.
Uit de gang van zaken rondom de loonsverhoging van enkele bankdirecteuren blijkt dat de top van de ABN AMRO niet aanvoelt wat er in de Nederlandse maatschappij leeft. De bank behaalt meer dan 80% van haar omzet in Nederland zodat gevoel voor Nederlandse verhoudingen een conditio sine qua non is voor gezond marktgevoel en gezonde winstgevendheid. Aan die voorwaarde wordt kennelijk niet voldaan.
Er zijn o.i. drie andere motieven om de beursintroductie enkele jaren uit te stellen. Dat zijn:
- De bank moet schoon schip maken op het renteswap dossier omdat nieuwe aandeelhouders anders met tegenvallers van enkele miljarden euro’s geconfronteerd worden en grote extra schadeclaims dreigen.
- Het is nog onduidelijk welke boetes de Amerikaanse autoriteiten aan de ABN-AMRO zullen opleggen voor overtreding van internationale regels inzake Dubai en Poetin.
- Wanneer de aandelen op de markt worden gezet voordat beide vorige problemen zijn opgelost wordt de positie van Nederland en Amsterdam als financieel centrum enorme schade aangedaan en zal ook de relatie van Nederland met de Verenigde Staten een deuk oplopen.
Schadeclaims wegens ondeugdelijke verkoop van renteswaps
De ABN AMRO heeft, voornamelijk in de jaren 2006 t/m 2010, ruim 6000 renteswapcontracten met niet professionele MKB-ondernemingen afgesloten. Deze renteswapcontracten zijn veelvuldig met bedrog, althans met ernstige misleiding door de bank, tot stand gekomen. In totaal heeft de bank door haar onrechtmatige handelen een winst van naar schatting € 2,4 miljard behaald maar tegelijkertijd een grotere schade aangericht aan Nederlandse MKB ondernemingen.
In 2014 heeft de bank circa € 250.000.000 winst voor belasting op deze swapcontracten gerealiseerd. Dat is ca. 20% van de netto winst voor belasting die slechts € 1,13 miljard bedroeg. Vanaf 2015 daalt deze winstcomponent doordat swapcontracten dan beginnen af te lopen.
De bank weigert vrijwillig de schade te vergoeden en laat het systematisch op rechtszaken aankomen. Inmiddels blijkt de rechterlijke macht in toenemende mate benadeelde MKB ondernemers bij hun schadeclaims in het gelijk te stellen. Het aantal rechtszaken groeit gestaag. (ik wil u niet verhelen dat Swapschade B.V. daarin een actieve partij is). Uiteindelijk zal dit de bank naar onze verwachting enkele miljarden euro’s gaan kosten. Wanneer de nieuwe aandeelhouders over twee of drie jaar met deze “tegenvallers” geconfronteerd worden zal de bank weer nieuwe claims tegemoet kunnen zien van de nieuwe aandeelhouders, zeker wanneer dat Amerikaanse aandeelhouders betreft.
Het laatste jaarverslag van de ABN AMRO biedt geen inzicht in deze risico’s. Het is ons inziens noodzakelijk dat de bank de claims wegens de verkoop van renteswapcontracten afwikkelt voordat een beursintroductie plaatsvindt. Swapschade schat de daarvoor noodzakelijke tijd op 2 tot 3 jaar.
Boetes in verband met “Dubai”
Er zijn meer argumenten om de beursintroductie enkele jaren uit te stellen. Onlangs bleek dat de ABN AMRO in Dubai verboden financiële transacties heeft uitgevoerd.[1]
Minder bekend is dat de ABN AMRO al eerder, in 2010, werd gedwongen tot een schikking van 500 miljoen dollar met het Amerikaanse ministerie van Justitie wegens vergelijkbare overtredingen. Die rekening kwam uiteindelijk terecht bij de Royal Bank of Scotland die het betreffende deel van de ABN Amro had overgenomen.[2]
De autoriteiten in Dubai zijn momenteel bezig met een onderzoek naar de ABN AMRO maar Amerikaanse autoriteiten zullen vermoedelijk volgen. Omdat het niveau van dit soort boetes de laatste jaren internationaal aanmerkelijk is verhoogd, moet rekening worden gehouden met boetes die aanmerkelijk hoger liggen dan 500 miljoen dollar. Alleen reeds de onzekerheid hieromtrent zal de introductieprijs op de effectenbeurs sterk drukken.
Corruptierisico’s inzake Poetin
De Nederlandsche Bank oordeelt de aanpak van de ABN Amro van corruptierisico’s als ‘onvoldoende’. Dit schrijft zij aan de ABN Amro directie.[3] Als voorbeeld noemt DNB een klant van de ABN AMRO, de Russische oliehandelaar Gunvor, waarvan vermoed wordt dat die gelieerd is aan de Russische president Poetin en diens vrienden. Zelfs nadat het Amerikaanse ministerie van financiën in maart 2014 had gesteld dat Poetin in Gunvor had geïnvesteerd en toegang had tot Gunvor-fondsen, heeft ABN Amro nagelaten contact op te nemen met de Amerikaanse autoriteiten.[4]
Voor zover de brief van DNB op waarheid berust (wat Swapschade niet in twijfel trekt) wijst dat op overtreding van de regels die zijn opgesteld om druk op de Russische regering te zetten. Dat Nederland zelfs maar zou overwegen een bank die op deze wijze geleid wordt (gedeeltelijk) aan Amerikaanse aandeelhouders te verkopen zal de relatie met de Verenigde Staten, en de positie van Nederland als financieel centrum niet versterken.
Het is bijna onvoorstelbaar dat de directie van de bank met deze brief van de toezichthouder op zak geen uitstel van de beursintroductie heeft voorgesteld. Dit doet, tezamen met het stuntelige optreden bij de loonsverhoging, ernstige twijfel rijzen aan het beoordelingsvermogen van de top van de bank.
Ernstiger is echter dat niet uitgesloten lijkt dat de Amerikaanse regering bij de ABN-AMRO een patroon van overtreding van internationale boycotregels meent te zien. Wanneer de Nederlandse regering daar onvoldoende tegen zou optreden zou een beursintroductie zelfs de relatie tussen Nederland en de Verenigde Staten in gevaar kunnen brengen.
Wanneer het kabinet een beursintroductie zou wensen waarbij ook Amerikaanse ingezetenen aandelen kunnen kopen – het selecteren van Amerikaanse investment banken als eventuele begeleider bij de beursintroductie zou daarop kunnen wijzen – dreigt het gevaar van een verslechtering van de (financiële) relaties met de VS. Alleen reeds deze omstandigheid maakt het ons inziens noodzakelijk geen beursintroductie te overwegen zolang de kwesties inzake verboden financiële transacties niet volledig zijn opgelost.
Claims van Amerikaanse aandeelhouders kunnen negatieve spiraal veroorzaken
Amerikaanse rechtbanken staan ook open voor claims van Amerikaanse ingezetenen tegen niet Amerikaanse vennootschappen wanneer die vennootschappen activiteiten in de Verenigde Staten ontplooien. De ABN AMRO ontplooit bancaire activiteiten in de Verenigde Staten en kan dus voor een Amerikaanse rechter worden gedagvaard. In de Verenigde Staten is het mogelijk dat naast een schadevergoeding ook een boete wegens onrechtmatig gedrag wordt toegewezen die het twee- of drievoudige kan zijn van het feitelijke schadebedrag. Door het risico van schadeclaims van Amerikaanse aandeelhouders te accepteren zou de ABN AMRO zich op zeer glad ijs begeven want daardoor zouden de winstgevendheid en solvabiliteit van de ABN AMRO ernstig aangetast worden. Daardoor zou de beurskoers van de bank sterk kunnen dalen. Het gevaar ontstaat dan dat ook Nederlandse aandeelhouders hun schade bij de bank gaan claimen.
Kortom, het risico van een voor de bank dodelijke spiraal is aanwezig wanneer aandelen van de bank worden verkocht zolang het probleem van de aan het MKB verkochte renteswaps en de andere problemen bij de bank niet zijn opgelost.
Kopie van deze brief zend ik aan de directie van De Nederlandse Bank met het verzoek zich bij ons verzoek tot uitstel aan te sluiten.
Hoogachtend,
Pieter Lakeman,
Directeur Swapschade B.V.