Pieter Lakeman is een fenomeen. Al bijna 40 jaar voert Lakeman een kruistocht tegen interne en externe accountants en toezichthouders. Lakeman doet harde uitspraken, vaak op het uiterste randje. Bij het grote publiek werd hij bekend door zijn oproep om spaargeld weg te halen bij DSB en zijn harde klap op de tafel van De Wereld Draait Door, waarbij boer-zoekt-vrouw presentatrice Yvon Jaspers met grote ogen achteruit deinsde.
Hij heeft niet de intentie populair worden, niet bij de kijkers en al helemaal niet bij bestuurlijk Nederland. Lakeman is dan ook niet gehoord door de Commissie de Wit, noch in 2010, noch in 2012. Toch heeft Lakeman de banken en vooral de Nederlandsche Bank al heel lang in het vizier. Zijn boek uit 1985, Failliet op Krediet, geschreven met Pauline van de Ven, is nog steeds een must-read als je iets over de gevolgen van overkreditering en de ongemakkelijke verstrengeling van grote banken met de toezichthouder wilt weten.
In april is Lakeman het ‘meldpuntDNB.nl’ gestart. Een opmerkelijk initiatief. Volgens Lakeman ontmoedigt DNB het ontstaan van nieuwe financiele instellingen. Daarnaast is de toezichthouder een kruistocht gestart tegen kleine banken, verzekeraars en pensioenfondsen. Ik ben alleen bang dat niemand durft te klagen uit pure angst nooit meer werkzaam te kunnen zijn in financieel Nederland.
Gelukkig is er één niet-anonieme reactie. Nardus, de belangenorganisatie voor uitvaartverenigingen zonder winstoogmerk, durfde het aan. De houding van DNB tegenover de bestuurders, dat zijn vaak vrijwilligers van piepkleine zeer lokale verenigingen op basis van het aloude ‘nabuurschap’, is nogal bedreigend te noemen.
Ik deel de visie van Lakeman. DNB heeft meermalen laten doorschemeren dat het grote banken prefereert. Het zou het toezicht namelijk vereenvoudigen. Ook Kremers, oud-topman van de aan grootheidswaanzin ten onder gegane Royal Bank of Scotland, lijkt die mening te delen in een interview in het Financiele Dagblad. Verkleinen banken mag geen doel zijn, zegt Kremers. Eens, maar op “too big to manage” zit ook niemand te wachten.
Ik ben absoluut geen voorstander van het laten vieren van de toezichtteugels, we hebben gezien waar dat toe leidt. De toezichthouder dient streng te zijn. Ik zou echter wel willen zien dat DNB en AFM een veel positievere grondhouding innemen in gesprekken met potentiele nieuwe financiele instellingen. Wees blij dat er uberhaupt initiatieven zijn. Zoals oud-DNB topman Hoogduin in zijn oratie aangaf: het financiele systeem is gebaat bij diversiteit, de klant nog meer.